Een goede pan kan jaren meegaan, maar er komt een moment dat je er toch echt afscheid van moet nemen. Na veel gebruik kan een pan slechter gaan werken, maar ook minder veilig worden. Vooral bij pannen met een anti-aanbaklaag is het belangrijk om op te letten. Als die laag beschadigd raakt, is het vaak beter om de pan te vervangen.
Pannen met een zwarte anti-aanbaklaag bevatten meestal PFAS. Deze stof zorgt ervoor dat eten niet snel aankoekt en maakt schoonmaken makkelijker. Toch is er ook een keerzijde. Wanneer de laag beschadigt, kunnen kleine stukjes loskomen en in je eten terechtkomen. Volgens het RIVM is dat bij normaal gebruik geen groot probleem, zolang je de pan niet oververhit en de coating heel blijft.
Wordt de pan te heet of ontstaan er krassen? Dan kunnen er toch kleine hoeveelheden PFAS vrijkomen. Die zijn op zichzelf meestal niet gevaarlijk, maar langdurige blootstelling kan wel risico’s geven. Hoge concentraties PFAS kunnen je lever beschadigen, je afweer verzwakken en invloed hebben op vruchtbaarheid en ongeboren baby’s.
Zo ga je veilig om met je pan
Om risico’s zo klein mogelijk te houden, is het slim om oververhitting van je pan te voorkomen. Pannen met PFAS, zoals teflon, zijn veilig tot ongeveer 260 graden. Dat is al warmer dan nodig is om te koken. Verbrand eten wil je sowieso voorkomen. Zwartgeblakerd voedsel bevat stoffen als PAK’s en acrylamide, die bij veelvuldig eten ongezond kunnen zijn.
Gebruik je anti-aanbakpannen? Dan is het verstandig om geen metalen spatels of vorken te gebruiken. Die kunnen de coating beschadigen. Ook afwassen met een schuurspons is geen goed idee. Zo ontstaan krassen waar PFAS kan vrijkomen. Die deeltjes komen dan in je eten of zelfs in het milieu terecht.
Wil je helemaal geen PFAS in je keuken? Kies dan voor alternatieven zoals gietijzer, koper of keramiek. Wel moet je dan iets meer vet gebruiken om aanbranden te voorkomen. Maar die pannen gaan vaak wél langer mee.
Let goed op signalen van slijtage
Twijfel je of je pan nog goed is? Kijk dan goed naar hoe hij presteert. Blijft je eten sneller plakken dan eerst? Of zie je krassen, verkleuring of loslatende stukjes? Dan is de anti-aanbaklaag waarschijnlijk versleten. Ook als je pan er geblakerd uitziet of moeilijk schoon te krijgen is, kun je beter voor een nieuwe kiezen.
Zelfs als je voorzichtig bent, slijten pannen na verloop van tijd. Dat is normaal. Maar zodra je merkt dat de pan minder goed werkt of beschadigd raakt, is het tijd om hem te vervangen. Zo kook je niet alleen prettiger, maar ook veiliger.
Bron: Metro
