Een hele nacht doorslapen zonder wakker te worden lijkt een zeldzaamheid. Toch is het essentieel om de volgende dag fris en productief te zijn. Veel mensen gaan op tijd naar bed, maar worden toch tussen 3.00 en 5.00 uur wakker. Dit kan problematisch zijn, vooral als ze niet makkelijk weer in slaap vallen.
Dit nachtelijke ontwaken is geen toeval en ook geen kwestie van pech. Er zit een diepere betekenis achter. De uren tussen 3.00 en 5.00 uur staan bekend als het ‘uur van de wolf’. Deze term komt uit de Zweedse folklore en verwijst naar het moment waarop de slaap het diepst is en nachtmerries het hevigst zijn.
De Zweedse regisseur Ingmar Bergman gebruikte deze term voor zijn psychologische horrorfilm ‘Het uur van de wolf’. Volgens hem is dit het uur waarin de meeste mensen sterven, slapelozen worstelen met hun angsten en demonen en geesten hun sterkste invloed uitoefenen. Ook worden in deze periode de meeste baby’s geboren.
Volgens professor Birgitta Steene heeft het ‘uur van de wolf’ een wetenschappelijke basis. Het is de tijd waarin lichaamssystemen op hun laagste niveau functioneren. Dit kan verklaren waarom veel mensen juist dan wakker worden. De lichaamstemperatuur, bloeddruk en het metabolisme zijn rond 4.00 uur op hun laagste punt.
In verschillende tradities wordt dit moment ook wel het ‘heksenuur’ of ‘uur van de duivel’ genoemd. Het zou een periode zijn waarin bovennatuurlijke wezens zich manifesteren en hun invloed laten gelden. Dit geloof bestaat al eeuwen en draagt bij aan de mystiek rondom dit tijdstip.
Voor mensen die diep slapen, is het ‘uur van de wolf’ een fase van herstel. Voor mensen met angst of stress kan het een moment zijn waarop negatieve gevoelens het sterkst naar boven komen. Dit kan verklaren waarom slapelozen juist in deze uren worstelen met hun gedachten en angsten.
Het circadiane ritme van het lichaam volgt de opkomst en ondergang van de zon. Hierdoor worden fysiologische processen ’s nachts vertraagd. De daling in lichaamsfuncties kan bijdragen aan gevoelens van kwetsbaarheid, vooral bij mensen die gevoelig zijn voor stress en onrustige gedachten.
Wanneer je merkt dat je regelmatig rond dit tijdstip wakker wordt, kan het helpen om ontspanningstechnieken toe te passen. Vermijd schermen vlak voor het slapengaan, beperk cafeïne en zorg voor een rustgevende slaapomgeving. Ademhalingsoefeningen en meditatie kunnen ook helpen om sneller weer in slaap te vallen.
Uiteindelijk heeft iedereen een unieke slaapcyclus. Als je merkt dat nachtelijk ontwaken een terugkerend probleem is, kan het verstandig zijn om te kijken naar onderliggende oorzaken zoals stress, angst of een verstoord dagritme. Een goede nachtrust begint overdag, met een gebalanceerde levensstijl en voldoende ontspanning.
