Steeds meer ouders kiezen ervoor om zelf babyhapjes te maken. Een gepureerd worteltje, een banaan of een gestoomd stukje broccoli: het lijkt zo puur en gezond. Maar wie zich verdiept in de regelgeving rond babyvoeding, komt tot een interessante ontdekking.
De eisen voor kant-en-klare babyvoeding zijn namelijk veel strenger dan voor het groente en fruit dat in het gewone schap ligt. Dat roept een logische vraag op: is het wel verstandig om zelf prakjes te maken van standaard supermarktgroenten?
Strengere regels voor potjes dan voor losse producten
Volgens de Europese wetgeving gelden er voor kant-en-klare babyvoeding veel lagere normen voor resten van bestrijdingsmiddelen dan voor gewone groenten en fruit.
Logisch, want baby’s zijn kwetsbaarder dan volwassenen en hun organen zijn nog volop in ontwikkeling. Daarom mag babyvoeding in potjes nauwelijks resten van chemische middelen bevatten.
Maar die strenge eisen gelden dus níet voor de verse wortels, peren en bloemkolen in de supermarkt. Die vallen onder de algemene norm voor voeding, en die is een stuk soepeler.
Dat betekent dat een verse appel voor een volwassene volgens de regels veilig is, maar diezelfde appel – gepureerd tot babyhapje – kan hogere hoeveelheden bestrijdingsmiddelen bevatten dan wettelijk is toegestaan in kant-en-klare babyvoeding.
Wat zegt de wetenschap hierover?
Toxicoloog Martin van den Berg, verbonden aan de Universiteit Utrecht, bevestigt dat het verschil in regelgeving aanleiding geeft tot discussie.
Volgens hem kun je beter kiezen voor biologische producten als je zelf babyhapjes wilt maken. In biologische teelt worden immers geen synthetische bestrijdingsmiddelen gebruikt, waardoor de kans op residuen minimaal is.
Van den Berg benadrukt dat het risico van bestrijdingsmiddelen op gewone producten voor volwassenen beperkt is, maar dat bij baby’s voorzichtigheid geboden blijft. “Hun lichaam is nog volop in ontwikkeling en ze krijgen per kilo lichaamsgewicht relatief meer binnen dan volwassenen.”
Mag het dan helemaal niet met gewone groenten en fruit?
Toch hoef je niet meteen alle niet-biologische producten uit je boodschappenlijst te schrappen. Zowel de Europese Commissie als het Voedingscentrum stelt dat gangbare groente en fruit ook gebruikt kan worden voor zelfgemaakte babyvoeding, zolang het goed gewassen, geschild en gekookt wordt. De hoeveelheid resten van bestrijdingsmiddelen wordt daarmee flink verminderd.
Het Voedingscentrum benadrukt dat de gezondheidsvoordelen van groente en fruit zwaarder wegen dan de mogelijke risico’s van residuen. Regelmatig wisselen tussen verschillende soorten groente en fruit wordt bovendien aanbevolen, zodat je baby niet steeds dezelfde stoffen binnenkrijgt.
Waarom dan toch veel ouders twijfelen
De groeiende aandacht voor ‘clean eating’, natuurlijke voeding en het vermijden van kunstmatige stoffen maakt ouders steeds bewuster.
Wie bewust boodschappen doet, leest etiketten, overweegt biologische alternatieven en denkt na over wat er precies in het lichaam van hun kind terechtkomt. Daarbij voelt zelf koken vaak veiliger, omdat je weet wat je erin stopt. Maar juist dan wil je natuurlijk zeker weten dat je basisproduct – het fruit of de groente – van goede kwaliteit is.
En daar wringt het dus een beetje. Want hoewel het lijkt alsof een zelfgemaakt hapje ‘puurder’ is dan een potje, gelden er voor dat potje veel strengere controles en eisen dan voor een los worteltje uit de supermarkt.
Biologisch als veilige middenweg
Biologische producten zijn vrij van synthetische bestrijdingsmiddelen, en bieden daarmee een alternatief voor ouders die extra voorzichtig willen zijn.
Biologische babyvoeding in potjes voldoet standaard aan de strenge EU-eisen. Maar wie liever zelf prakjes maakt, kan ook biologisch vers kopen en daarmee toch het gevoel van controle en veiligheid behouden.
Daarnaast is het goed om te weten dat veel biologische winkels ook groente- en fruitsoorten verkopen die speciaal geschikt zijn voor baby’s – soms zelfs met een apart label. Deze producten worden vaak extra gecontroleerd op kwaliteit en veiligheid.
Tips voor veilig zelf babyhapjes maken
-
Was groente en fruit grondig – Ook bij biologische producten is wassen belangrijk om stof, zand en eventueel natuurlijke bestrijdingsmiddelen te verwijderen.
-
Schil het product – Veel resten van bestrijdingsmiddelen zitten op of net onder de schil.
-
Kook of stoom altijd goed gaar – Niet alleen voor de vertering, maar ook om eventuele micro-organismen of resten verder af te breken.
-
Varieer met soorten – Wissel af tussen verschillende kleuren en soorten om te zorgen voor een breed voedingsprofiel én minder risico op stapeling van specifieke stoffen.
-
Begin met zachte smaken – Wortel, pompoen, bloemkool en peer zijn populaire starters voor baby’s vanaf 4 tot 6 maanden.
Wat als je toch kant-en-klaar wilt gebruiken?
Kant-en-klare babyvoeding is streng gecontroleerd en voldoet aan de allerhoogste eisen binnen de voedselwetgeving.
Als je weinig tijd hebt of op vakantie bent, is een potje dus een prima alternatief. Ook voor ouders die zeker willen zijn van minimale bestrijdingsresten, kan een potje zelfs veiliger zijn dan een eigen prakje van gangbare supermarktgroente.
Veel merken hebben tegenwoordig ook biologische lijnen of speciale ‘clean label’-opties, zonder toevoegingen, zout of suiker.
Conclusie: zelf maken kan, maar wees bewust
Zelf babyvoeding maken is een mooie manier om controle te houden over wat je kindje eet. Maar houd rekening met de verschillen in regelgeving tussen verse groente en kant-en-klare babyproducten.
Wie kiest voor supermarktgroente, doet er goed aan deze zorgvuldig te wassen en schillen. Voor wie helemaal op safe wil spelen, is biologisch een logische keuze.
Of je nu zelf kookt of een potje opent: het draait uiteindelijk om variatie, goede hygiëne en liefdevolle aandacht voor wat je je baby geeft. Want dat is en blijft het allerbelangrijkste ingrediënt!
