Dertig worden betekent allang niet meer wat het vroeger was. Waar een eigen huis, een gezin en een vaste baan vroeger bijna vanzelfsprekend waren rond je dertigste, blijkt uit nieuwe cijfers dat deze mijlpalen voor steeds minder dertigers werkelijkheid zijn. Steeds meer mensen van 30 jaar wonen nog bij hun ouders, hebben geen koopwoning, wonen niet samen en krijgen later een kind. Wat is er aan de hand met de dertigers?
Van zelfstandig naar terug bij af
Tussen 2011 en 2021 is het aantal dertigjarigen dat uit huis is flink gedaald. In 2011 woonde nog 91 procent van alle dertigers zelfstandig. Tien jaar later was dat percentage gedaald naar 89 procent.
Op het eerste gezicht lijkt dat niet dramatisch, maar als je kijkt naar de trends daarachter, zie je een zorgelijke ontwikkeling.
De grootste klappen vallen bij dertigers zonder vast werk. Deze groep blijft vaker thuis wonen, slaagt minder vaak in het kopen van een woning en woont ook minder vaak samen met een partner.
De onzekerheid op de arbeidsmarkt lijkt hiermee een directe invloed te hebben op hoe mensen hun leven vormgeven.
Koopwoning? Vergeet het maar
De grootste daling is te zien in het aantal dertigers met een koopwoning. In 2011 had 62 procent van alle dertigers een eigen huis. In 2021 is dat gezakt naar 51 procent.
Vooral dertigers zonder hbo- of wo-opleiding en zonder vast contract blijven achter: bij deze groep heeft minder dan de helft een eigen woning.
De situatie is nog schrijnender voor alleenstaande dertigers. Vooral degenen zonder hoger onderwijs wonen nauwelijks in een koophuis. Bij deze groep daalde het woningbezit zelfs van 16 procent in 2011 naar slechts 9 procent in 2021.
De combinatie van een lage opleiding, geen partner en onzeker werk lijkt een recept voor vastzitten in de huurmarkt – of erger: nog steeds bij je ouders wonen.
Samenwonen steeds minder vanzelfsprekend
Niet alleen het woningbezit daalt, ook het aantal dertigers dat samenwoont met een partner is afgenomen. In 2011 woonde nog 46 procent van de dertigers zonder vast werk samen.
Tien jaar later is dat gezakt naar 37 procent. Er lijkt een trend te ontstaan waarbij mensen steeds langer wachten met het binden aan een partner, of waarbij financiële onzekerheid het simpelweg onmogelijk maakt om te gaan samenwonen.
Veel jonge stellen geven aan dat het kopen van een woning zonder twee goede inkomens bijna niet te doen is. Alleen al het vinden van een huurwoning is voor veel starters een nachtmerrie.
Wachttijden zijn lang, huurprijzen zijn torenhoog, en het gebrek aan aanbod maakt het alleen maar moeilijker.
Kinderen krijgen op latere leeftijd
Dat deze vertraging in het leven van dertigers effect heeft op gezinsvorming, blijkt ook uit de cijfers over het krijgen van kinderen.
Mannen worden gemiddeld steeds ouder als ze vader worden. In 2023 was de gemiddelde leeftijd van nieuwe vaders 32,9 jaar. Ter vergelijking: in 2014 was dat nog 32,5 jaar. Het lijkt weinig, maar de trend is duidelijk.
Bijna twee derde van de mannen die vorig jaar voor het eerst vader werden, was tussen de 30 en 40 jaar oud. Slechts een kwart was jonger dan 30 jaar.
De gemiddelde leeftijd schuift op, net als bij vrouwen, vooral vanwege economische onzekerheid, woningtekort en de wens om eerst “alles op orde” te hebben voor je aan kinderen begint.
Vast werk als sleutel tot volwassen leven
Wat duidelijk uit het onderzoek naar voren komt, is dat vast werk een cruciale rol speelt. Dertigers met een vast contract zijn veel vaker gesetteld: ze hebben een grotere kans op een koopwoning, wonen vaker samen en hebben vaker kinderen.
Het ontbreken van zekerheid op de arbeidsmarkt lijkt daarmee een belangrijke factor in de veranderde levensstijl van deze generatie.
Een flexcontract of oproepbaan lijkt op papier misschien een tussenoplossing, maar de gevolgen zijn verstrekkend.
Geen hypotheek kunnen krijgen, niet durven samenwonen, geen stabiele omgeving voor het stichten van een gezin – het zijn allemaal directe gevolgen van een onzeker inkomen.
Is het erg dat dertigers nog bij hun ouders wonen?
Opinies hierover verschillen. Sommigen vinden het problematisch dat volwassen kinderen zo lang thuis blijven wonen. Anderen zien er geen enkel probleem in, zolang het tijdelijk en functioneel is.
In veel Zuid-Europese landen is het heel normaal dat volwassenen pas rond hun dertigste uit huis gaan. Toch is het in Europa historisch gezien altijd geweest waar zelfstandigheid op jonge leeftijd werd gestimuleerd.
Wat zegt dit over onze maatschappij?
De huidige dertigers zijn opgegroeid met de belofte dat hard werken leidt tot een huis, een gezin en een zekere toekomst. Die belofte blijkt steeds moeilijker waar te maken.
Dat zorgt voor frustratie, uitstelgedrag en in sommige gevallen ook mentale druk. Want wie zich op z’n dertigste nog geen volwassene voelt, raakt ook sneller het gevoel van richting kwijt.
De cijfers zijn dan ook niet zomaar statistieken. Ze vertellen het verhaal van een generatie die wordt geconfronteerd met grenzen die hun ouders nauwelijks kenden.
Een generatie die moet manoeuvreren in een samenleving die steeds meer van ze vraagt, maar minder zekerheid biedt.
Conclusie: de dertiger anno nu staat onder druk
Dertigers zijn steeds minder vaak gesetteld. Ze hebben minder vaak een koopwoning, wonen minder vaak samen, krijgen later kinderen en wonen vaker thuis dan tien jaar geleden.
De oorzaak ligt voor een groot deel in economische onzekerheid, gebrek aan vaste contracten en een oververhitte woningmarkt.
Deze cijfers zouden een wake-up call moeten zijn voor beleidsmakers. Als we willen dat jonge mensen een stabiele toekomst kunnen opbouwen, moeten we zorgen voor betaalbare woningen, meer vaste banen en eerlijke kansen op de arbeidsmarkt.
Want een generatie die geen start kan maken, loopt het risico te blijven hangen in een jeugd die te lang duurt.
