Blauwe bessen zijn populair. Ze zijn zoet, gezond en handig om als snack te eten. Je hoeft er niet voor te schillen of te snijden, en veel mensen pakken ze zo uit het bakje. Vaak worden ze hooguit even kort afgespoeld onder de kraan. Toch hoor je steeds vaker het advies om ze eerst een paar minuten in zout water te leggen. Dat klinkt misschien overdreven, maar er zit een duidelijke reden achter.
Insecten in bessen
Blauwe bessen zien er schoon en glanzend uit in het winkelbakje, maar ze komen rechtstreeks uit de natuur. Ze groeien op struiken in open velden en hebben meestal al een lange reis achter de rug voordat ze in de supermarkt belanden. Tijdens de teelt, oogst en het transport komen ze in contact met stof, insecten, bacteriën en soms ook resten van bestrijdingsmiddelen.
Met het blote oog zie je dat meestal niet, maar dat betekent niet dat het er niet is. Op social media zijn filmpjes te vinden waarin mensen laten zien wat er uit hun blauwe bessen komt nadat ze in zout water hebben gelegen: kleine insectjes, larven en soms zelfs miniwormpjes komen naar boven drijven. Het klinkt misschien onsmakelijk, maar in zacht fruit is dit heel normaal. Insecten leggen soms eitjes in het vruchtvlees, vooral in warme en vochtige periodes.
Hoe zout water helpt
Het idee achter het weken van blauwe bessen in zout water is simpel. Het zout creëert een omgeving waar kleine insecten en larven niet tegen kunnen. Door het osmotische effect worden ze als het ware uit de bessen getrokken en komen ze in het water terecht. Vaak duurt dit proces maar een paar minuten.
Je hebt hiervoor geen extreem zout bad nodig: ongeveer een eetlepel zout op een liter koud water is meestal voldoende. Terwijl het water zijn werk doet, worden ook vuil en bacteriën op de schil losgemaakt. Hoewel je hiermee niet alle bacteriën verwijdert, krijg je de bessen wel schoner dan met alleen kort afspoelen.
De teelt en oogst van blauwe bessen
Blauwe bessen worden meestal in de zomer geoogst. De struiken staan vaak in grote velden en worden blootgesteld aan allerlei weersomstandigheden. Insecten zoals fruitvliegen, kevertjes en mieren vinden de zoete geur en smaak aantrekkelijk. Zelfs als telers hun best doen om de bessen schoon en vrij van ongedierte te houden, is het onmogelijk om dit volledig te voorkomen.
Veel bessen worden met de hand geplukt, maar er bestaan ook oogstmachines die de struiken laten trillen zodat de bessen loskomen. Deze manier van oogsten kan er juist voor zorgen dat kleine insecten of stukjes blad in de oogst terechtkomen. Daarna worden de bessen meestal gesorteerd, gewassen en verpakt, maar niet zo grondig dat alles eruit verdwijnt.
Omdat blauwe bessen kwetsbaar fruit zijn, gebruiken telers vaak een milde schoonmaak om te voorkomen dat de schil beschadigt. Daardoor kunnen er alsnog kleine restjes vuil of ongedierte aanwezig zijn als je ze koopt.
Is het gevaarlijk als je dit niet doet?
In de meeste gevallen is het niet schadelijk om blauwe bessen direct te eten na alleen afspoelen met water. Kleine insectjes of larven zijn niet giftig en vormen geen direct gezondheidsrisico. Wel kunnen er bacteriën aanwezig zijn die bij mensen met een lage weerstand, jonge kinderen of zwangere vrouwen tot een voedselinfectie kunnen leiden. Daarom kan het voor deze groepen extra belangrijk zijn om fruit zorgvuldig te wassen.
Daarnaast is het voor veel mensen vooral een kwestie van smaak en gevoel. Als je eenmaal hebt gezien wat er soms uit kan komen, kies je er misschien liever voor om die extra stap van weken in zout water toe te passen.
Zo doe je het stap voor stap
Als je blauwe bessen wilt schoonmaken met zout water, doe dat dan vlak voor je ze gaat eten. Vul een kom of schaal met koud water en los daar een eetlepel zout in op. Leg de bessen erin en roer ze zachtjes om, zodat het water overal bij kan komen. Laat ze ongeveer vijf minuten staan. Daarna giet je het water weg en spoel je de bessen goed af onder stromend koud water om de zoute smaak te verwijderen. Laat ze vervolgens uitlekken op keukenpapier.
Was alleen de hoeveelheid die je direct gaat eten. Natte bessen bederven namelijk sneller in de koelkast, omdat vocht schimmelgroei kan versnellen.
Een kleine moeite voor schoner fruit
Het weken van blauwe bessen in zout water kost maar een paar minuten, maar kan wel zorgen voor schoner fruit. Zeker als je ze rauw eet, zoals in yoghurt, havermout of gewoon als tussendoortje, geeft het een extra gerust gevoel dat je eventuele ongewenste bewoners hebt verwijderd.
Of je het nodig vindt, hangt af van hoe schoon je je fruit wilt hebben. Maar veel mensen die het eenmaal geprobeerd hebben, doen het daarna standaard, simpelweg omdat het weinig moeite kost en voor een frissere hap zorgt.
