Een versleten heup klinkt voor velen als iets dat pas op oudere leeftijd voorkomt. Toch krijgen ook veel mensen van middelbare leeftijd er al mee te maken. Heupslijtage, ook wel artrose genoemd, ontstaat doordat het kraakbeen in het heupgewricht langzaam verdwijnt. Dat kraakbeen zorgt normaal gesproken voor soepele bewegingen en werkt als een soort schokdemper. Als het afslijt, krijg je te maken met pijn en ongemakken. Deze klachten komen vaak geleidelijk opzetten en kunnen in het begin nog vaag zijn, maar worden na verloop van tijd steeds duidelijker merkbaar.
De oorzaak van slijtage aan de heup
Slijtage van het heupgewricht ontstaat meestal niet door één enkele oorzaak. Het is vaak een combinatie van verschillende factoren die samen de klachten veroorzaken. Erfelijkheid speelt hierin een rol. Als heupslijtage voorkomt in de familie, is de kans groter dat jij er ook mee te maken krijgt. Daarnaast zorgt overbelasting van de heupen voor versnelde slijtage. Denk hierbij aan mensen die jarenlang zwaar lichamelijk werk doen of intensief sporten. Ook overgewicht legt extra druk op de gewrichten, waardoor de slijtage sneller optreedt.
Soms ontstaan de klachten als gevolg van een eerdere blessure of ontsteking in het heupgebied. Chronische ontstekingen, zoals bij reumatoïde artritis, kunnen het kraakbeen aantasten. Hoewel ouderdom nog altijd een belangrijke oorzaak is, zien artsen ook steeds vaker jonge mensen met beginnende heupklachten. De signalen kunnen dus op iedere leeftijd beginnen, al worden ze vaak pas serieus genomen wanneer de klachten het dagelijks leven gaan beïnvloeden.
Klachten die passen bij een versleten heup
De eerste klachten zijn meestal niet heel duidelijk. Veel mensen merken stijfheid als ze ’s ochtends opstaan of na een tijdje zitten. Die stijfheid verdwijnt vaak na wat beweging, maar komt steeds terug. Naarmate de slijtage vordert, wordt het bewegen moeilijker en pijnlijker. Traplopen, bukken of hurken kan dan vervelend gaan voelen. Zelfs iets eenvoudigs als veters strikken kan pijn doen. Die pijn komt doordat de botdelen in het heupgewricht steeds dichter op elkaar komen te zitten, zonder de beschermende laag kraakbeen.
Sommige mensen voelen hun heup kraken of schuren tijdens het bewegen. Dat is geen verbeelding: het kraakbeen is aan het slijten en dat geeft wrijving. De pijn zit vaak in de lies, de bil of straalt zelfs uit naar de knie. Op den duur kun je minder kracht in je been voelen, of het gevoel krijgen dat je heup minder stabiel is. In ernstigere gevallen treedt er ook pijn op tijdens het slapen, wat je uit je slaap kan houden. Als de heup warm of gezwollen aanvoelt, kan er ook sprake zijn van een ontsteking, wat de klachten erger maakt.
Behandelingen en manieren om ermee om te gaan
Gelukkig is er veel dat je kunt doen als je last hebt van een versleten heup. De eerste stap is vaak pijnbestrijding. Veel mensen starten met paracetamol of ontstekingsremmende middelen, om zo de pijn dragelijk te maken. Daarnaast is het belangrijk om in beweging te blijven. Stilzitten maakt de stijfheid erger. Door actief te blijven, houd je je heup soepel. Fysiotherapie kan helpen om de juiste oefeningen te doen. Door de spieren rondom de heup sterker te maken, wordt de druk op het gewricht minder groot. Hierdoor verminderen vaak ook de pijnklachten.
Gewicht verliezen helpt ook mee, zeker als je te zwaar bent. Minder gewicht betekent minder belasting voor de heup. Dat kan ervoor zorgen dat de slijtage minder snel doorgaat. Als de klachten ernstig zijn en pijnstillers of oefeningen niet genoeg helpen, is een operatie soms nodig. Bij een heupoperatie wordt het versleten gewricht vervangen door een kunstheup. Hoewel dat ingrijpend klinkt, verloopt de meeste operaties goed. In ongeveer 95 procent van de gevallen is het resultaat positief. Veel mensen kunnen daarna weer jaren pijnvrij lopen en bewegen.
Leven met een versleten heup hoeft niet beperkt te zijn
Heupslijtage betekent niet dat je je bewegingsvrijheid voorgoed kwijt bent. Met de juiste behandeling, een actieve leefstijl en wanneer nodig een operatie, kun je vaak nog lange tijd goed functioneren. Het belangrijkste is om klachten serieus te nemen zodra ze zich aandienen. Hoe eerder je erbij bent, hoe beter de klachten onder controle te houden zijn.
Als je merkt dat je steeds stijver wordt, moeite krijgt met lopen of pijn hebt in je lies of bil, trek dan op tijd aan de bel. Een arts kan beoordelen of er sprake is van slijtage. Soms kan een simpele aanpassing in je dagelijkse routine al veel verschil maken. Denk aan een andere manier van bewegen, aangepast schoeisel of kleine aanpassingen in huis. Door bewust om te gaan met je lichaam, kun je veel leed voorkomen.
Draag je zelf deze ervaring met je mee, of ken je iemand die ermee te maken heeft? Deel je verhaal op Facebook. Het helpt anderen zich minder alleen te voelen én laat zien dat er veel mogelijk is. Herkenning en informatie maken het verschil. Deel daarom ook dit artikel, want hoe meer mensen weten wat de signalen zijn, hoe sneller er iets aan gedaan kan worden. En dat kan veel pijn en ongemak voorkomen.
