Elke ouder kent het moment: de klok tikt richting de avond, het eten is op, de pyjama ligt klaar, en dan komt het belangrijkste moment van de dag… bedtijd. Maar wat is eigenlijk de beste tijd om je kind naar bed te brengen? Volgens experts hangt dat vooral af van de leeftijd van je kind, zijn of haar biologische klok en het aantal uren slaap dat kinderen nodig hebben om zich goed te ontwikkelen. In dit artikel lees je alles over het ideale bedtijdstip, waarom dat zo belangrijk is en hoe je als ouder kunt zorgen voor een fijne en rustige avondroutine.
Waarom een vaste bedtijd belangrijk is
Kinderen gedijen bij structuur en voorspelbaarheid. Een vast ritme geeft rust en zorgt ervoor dat hun lichaam went aan slaap op een bepaald tijdstip. Dit heeft grote invloed op:
-
De kwaliteit van de slaap
-
De stemming overdag
-
De concentratie op school of bij het spelen
-
De lichamelijke en mentale ontwikkeling
Wanneer een kind elke avond rond hetzelfde tijdstip naar bed gaat, maakt het lichaam op natuurlijke wijze melatonine aan, het hormoon dat ervoor zorgt dat je slaperig wordt. Dit helpt je kind om sneller in slaap te vallen en dieper te slapen. Als die bedtijd elke avond verschuift, raakt het interne ritme van je kind verstoord, wat kan zorgen voor inslaapproblemen of vermoeidheid overdag.
Hoeveel slaap heeft een kind nodig?
De hoeveelheid slaap die een kind nodig heeft, verandert met de leeftijd. Hieronder zie je een handig overzicht van de aanbevolen slaaptijden per leeftijd:
Leeftijd van het kind | Aanbevolen slaap per nacht |
---|---|
0-3 maanden | 14-17 uur |
4-11 maanden | 12-15 uur |
1-2 jaar | 11-14 uur |
3-5 jaar | 10-13 uur |
6-13 jaar | 9-11 uur |
14-17 jaar | 8-10 uur |
Let op: dit is inclusief eventueel dutjes overdag voor jongere kinderen.
Wat is dan de beste bedtijd per leeftijd?
De exacte bedtijd hangt dus af van de hoeveelheid slaap die je kind nodig heeft én van het tijdstip waarop hij of zij ’s ochtends wakker moet worden (bijvoorbeeld voor school of de opvang). Laten we per leeftijdsgroep bekijken wat experts aanbevelen:
Baby’s (0-1 jaar)
Baby’s hebben nog geen vast slaapritme. In de eerste maanden slapen ze op willekeurige momenten van de dag. Naarmate ze ouder worden, ontstaat er wel meer structuur. Een bedtijd tussen 18:00 en 20:00 uur is in dit stadium ideaal. Baby’s die te laat naar bed gaan, raken vaak oververmoeid en slapen juist slechter.
Peuters (1-3 jaar)
Peuters hebben nog steeds veel slaap nodig. Als je peuter rond 7:00 uur opstaat, is een bedtijd tussen 18:30 en 19:30 uur ideaal. Peuters worden vaak vroeg wakker, dus het is belangrijk om ze op tijd naar bed te brengen. Ook een vast ritueel zoals een verhaaltje voorlezen of een knuffelmoment helpt bij het ontspannen.
Kleuters (4-5 jaar)
Kleuters doen soms nog een middagdutje, maar velen zijn daar ook alweer mee gestopt. Ze hebben rond de 11-12 uur nachtrust nodig. Een goede bedtijd is tussen 19:00 en 20:00 uur, afhankelijk van hoe laat ze ’s ochtends wakker worden. Kinderen in deze leeftijd kunnen soms tegenstribbelen bij bedtijd, dus een rustige routine is extra belangrijk.
Schoolkinderen (6-12 jaar)
Vanaf de basisschool gaan kinderen vaak wat later naar bed, maar ze hebben nog steeds 9 tot 11 uur slaap nodig. Als je kind om 7:00 uur moet opstaan, zou een bedtijd tussen 20:00 en 20:30 uur geschikt zijn voor jonge schoolkinderen. Oudere kinderen kunnen vaak tot 21:00 uur opblijven, mits ze nog voldoende slaap krijgen.
Tieners (13-17 jaar)
Tieners hebben eigenlijk nog veel slaap nodig, maar door huiswerk, schermtijd en sociale activiteiten slapen ze vaak te weinig. Ze zijn van nature ‘avondmensen’, maar toch is het belangrijk dat ze tussen 21:00 en 22:00 uur naar bed gaan als ze om 7:00 uur op moeten. Voldoende slaap helpt bij hun concentratie, stemming en schoolprestaties.
Signalen dat je kind te laat naar bed gaat
Hoe weet je of jouw kind op de juiste tijd naar bed gaat? Hier zijn een aantal signalen dat het waarschijnlijk te laat is:
-
Moeilijk wakker worden in de ochtend
-
Slaapt in de auto of tijdens het spelen
-
Vaak hangerig of prikkelbaar overdag
-
Niet goed kunnen opletten op school
-
Moeite met inslapen of doorslapen
Als je deze signalen herkent, is het slim om de bedtijd stapsgewijs met 15 minuten te vervroegen, tot je een ritme hebt gevonden dat goed werkt.
Tips voor een soepele bedtijdroutine
Een goede avondroutine is net zo belangrijk als de bedtijd zelf. Hier zijn wat tips:
-
Laat je kind elke avond op dezelfde tijd naar bed gaan
-
Vermijd schermen (tablet, tv, telefoon) minimaal een uur voor het slapen
-
Zorg voor rust: demp het licht, spreek zachtjes
-
Doe elke avond dezelfde dingen: pyjama aan, tandenpoetsen, verhaaltje lezen
-
Zorg dat de slaapkamer koel, donker en stil is
Kinderen vinden het fijn als ze weten wat er gaat gebeuren. Een vast patroon geeft veiligheid én maakt het makkelijker om in slaap te vallen.
Dit is volgens experts de beste tijd
De beste bedtijd is dus afhankelijk van de leeftijd van je kind én van het tijdstip waarop je kind moet opstaan. Over het algemeen geldt:
-
Baby’s: tussen 18:00 en 20:00 uur
-
Peuters: tussen 18:30 en 19:30 uur
-
Kleuters: tussen 19:00 en 20:00 uur
-
Schoolkinderen: tussen 20:00 en 21:00 uur
-
Tieners: tussen 21:00 en 22:00 uur
Let goed op de signalen van je kind. Wordt hij of zij elke ochtend fit wakker? Dan zit je waarschijnlijk goed. Lijkt je kind juist moe, humeurig of onrustig, dan is het misschien tijd om eens kritisch naar het bedtijdstip te kijken.
Bedtijd is meer dan een moment van de dag. Het is een belangrijk ritueel dat bijdraagt aan de gezondheid, groei en het welzijn van je kind. Door op tijd naar bed te gaan én een fijne avondroutine te volgen, geef je je kind een rustige start van de nacht — en dat is goud waard.