Stoppen met drinken klinkt als een gezonde keuze — en dat is het ook. Maar dat betekent niet dat het meteen makkelijk is. Naast betere nachtrust en een stralendere huid, kun je bij het stoppen met alcohol ook te maken krijgen met verrassende – en soms heftige – bijwerkingen. Zeker als je langere tijd veel hebt gedronken, kan je lichaam flink in de war raken.
Veel mensen denken bij stoppen met alcohol aan een paar dagen hoofdpijn en chagrijnigheid. Maar de realiteit? Die kan veel heftiger zijn. Dit zijn vier van de meest schokkende reacties die je lichaam kan laten zien als je stopt met alcohol, plus tips om ermee om te gaan.
Als eerste: je brein gaat in de overdrive. Alcohol is een dempend middel voor je zenuwstelsel. Als je regelmatig drinkt, past je brein zich daaraan aan door juist activerende stoffen aan te maken om in balans te blijven. Zodra je stopt, valt die demping weg — maar die activerende stoffen blijven nog even doorgaan. Gevolg? Angst, zweten, trillende handen, slapeloosheid of misselijkheid. In ernstige gevallen kun je zelfs last krijgen van epileptische aanvallen of het gevaarlijke delirium tremens. Daarom geldt: nooit zomaar ineens stoppen als je langdurig en veel hebt gedronken. Laat je begeleiden door een arts.
Dan zijn er de fysieke afkickverschijnselen. Niet iedereen krijgt ze, maar ongeveer de helft van de mensen met een alcoholverslaving wel. Binnen een paar uur na je laatste drankje kun je last krijgen van hoofdpijn, hartkloppingen, zweten en beven. Meestal pieken deze klachten na 1 tot 3 dagen en worden ze daarna langzaam minder.
Toch kunnen sommige klachten wekenlang aanhouden. Denk aan slapeloosheid, stemmingswisselingen of een constant gevecht tegen de drang om te drinken. Dit heet post-acute withdrawal syndrome (PAWS). Het is niet levensgevaarlijk, maar wel pittig. Professionele begeleiding maakt het dan een stuk draaglijker.
Ook je darmen en hormonen gaan op de schop. Alcohol beschadigt je maag- en darmwand en verstoort je darmflora. Als je stopt, moet je lichaam zich opnieuw in balans brengen. Dat kan in het begin zorgen voor opgeblazenheid, misselijkheid of buikpijn. Maar uiteindelijk worden je spijsvertering en stofwisseling beter, voel je je energieker en verdwijnen veel lichamelijke klachten.
Qua hormonen gebeurt er ook van alles. Je stemming kan alle kanten op gaan: van verdrietig tot hyperactief of juist vlak. Je nachtrust kan ook verslechteren, vooral door iets dat ‘REM-rebound’ heet. Dat zijn levendige dromen en onrustig slapen. Maar goed nieuws: als je dit even uitzit, wordt je slaap uiteindelijk een stuk dieper en rustiger dan tijdens je drinkende leven.
Dan het zwaarste: extreme ontwenningsverschijnselen die levensbedreigend kunnen zijn. Denk aan tonisch-clonische aanvallen (heftige epileptische aanvallen) of delirium tremens, waarbij je hallucinaties krijgt, hevig gaat trillen, koorts oploopt en je hartslag alle kanten op vliegt. Deze vormen komen gelukkig niet vaak voor, maar als het gebeurt, moet je meteen medische hulp inschakelen. Je kunt er letterlijk aan overlijden als je niet behandeld wordt.
Hoe lang duurt dit allemaal? De eerste klachten beginnen meestal binnen 6 tot 12 uur na je laatste glas. De piek zit ergens tussen 24 en 72 uur. Daarna nemen de meeste klachten af. Maar sommige mentale en emotionele bijwerkingen kunnen weken of zelfs maanden duren, zeker als je jarenlang hebt gedronken.
De beste manier om te stoppen? Niet alleen. Zoek hulp. Een arts kan je helpen veilig af te bouwen of begeleiden tijdens een detox. Er zijn medicijnen die de ergste symptomen kunnen onderdrukken, zoals diazepam of lorazepam. Ook vitamine B1 (thiamine) is belangrijk om ernstige complicaties te voorkomen.
Therapie – zoals cognitieve gedragstherapie – helpt om met stress, verdriet of oude patronen om te gaan. En praatgroepen, zowel online als offline, zorgen ervoor dat je je minder alleen voelt.
Kortom: stoppen met alcohol is een van de beste beslissingen die je kunt nemen voor je gezondheid. Maar onderschat het proces niet. Weet wat je kunt verwachten, zoek ondersteuning en geef jezelf de tijd. Het is geen sprint, maar een marathon. En je hoeft ‘m niet alleen te lopen.
